Gjuha e traditat e arbëresheve

“Që kur isha e vogël, gjithë familja ime fliste arbërisht. Unë flisja italisht, por duke u rritur thoja: pse unë të flas vetëm italisht? E kam edhe një gjuhë tjetër. I thoja nënës dhe tatës që doja të dija për historinë. E ata të mjerët një dite më përgjigjeshin që ne jemi albanezë, jemi shqiptar. Ne kishim si princ Kastriotin Skenderbegun. Po më shumë se aq ata nuk dijshin. Unë dojsha më shumë. Desh dija më shumë.”

 

Kjo është dëshmia e gjallë e përpjekjeve të një arbëreshe për të njohur Shqipërinë e të parëve të saj, një përpjekje që për shumë kohë u ndal për shkak të regjimit diktatorial.

 

Kur u martova shkuam në Romë, një muaj ndenja aty bashkë me burrin. Do të ndiqnim Romën, monumentet… e dija se në Romë ishte ambasada albaneze. E i thoja burrit, që të shkojmë në ambasada e të më dëgjojnë ata si flas, e të më thonë më shumë, kush unë jam. Pse unë s’dijsha rrënjët ku i kisha, rrënjët e mia. E aty erdhi konsulli dhe na pyeti çfarë doni. E unë me tremsirë, me frikë nuk dija ç’të flisja. Burri i tha që dua të di nga vij, cilët janë rrënjët e saj, nga vjen ajo dhe pse flet këtë gjuhë. Ai më tha të flas me gjuhën tënde. E ai më tha, ti je albaneze. E aty më hipi një dëshirë e madhe për të ditur më shumë për historinë, historinë jonë, historia e këtij populli, historinë përse e lërëm Shqipërinë e erdhën në Itali. Po atëherë shteti na la prapë të vinin këtu.”

 

Konstantina Massara, u regjistrua në Apulia të Italisë nga Kujtim Shkreli disa kohë më parë, e ka qenë albanologu Robert Elsie që e ka publikuar këtë regjistrim, si pjesë e koleksionit të tij, taminë të njohur si “Dialektet Shqiptare”.

 

E megjithatë, Kostandina Massara e historia e saj, atë të cilën e njohu vetëm pas rënies së komunizmit në Shqipëri, do të jetë pjesë e dokumentarit “Edhe u jam arbëresh” jo vetëm si një vlerë historike e dëshmi për të kuptuar si janë trashëguar brez pas brezi traditat e gjuha,por edhe për  pastërtinë e shqipes së arbëreshëve të vjetër./VizioPlus/

 

Leave a Reply