Emiratet e Bashkuara Arabe kanë kujtuar ditët kur ushtarët e tyre kanë shërbyer gjatë luftës në Kosovë. Misioni i tyre në Kosovë ishte i pari në Evropë. Gjenerali, Maj Gen Obaid Al Ketbi dhe koloneli, Yousef Al Harmoudi kanë treguar përjetimet në kampin që e kishin ngritur për t’i ndihmuar shqiptarët.

Gazeta “The National” ka shkruar një reportazh të gjatë të titulluar ” Raport Special: Dita që trupat e Emiratëve erdhën për të ndihmuar Kosovën e shkatërruar nga lufta”.

Njëzet vjet më parë, dhjetëra mijëra refugjatë, shumë viktima të dhunimeve dhe rrahjeve, gjetën strehim dhe mikpritje të ngrohtë në një kamp të Emirateve të Bashkuara Arabe, fillon shkrimin kjo gazetë.

Kambanja e “Ëoodland-i”, kishte zbarkuar nga shkretëtira e Kuvajtit në Evropë. Misioni ishte i qartë, të siguronte paqe në Kosovë pas një viti luftimi atje.

Emiratet e Bashkuara Arabe u bashkuan me misionin paqeruajtës të KFOR-it të NATO-s në vitin 1999 dhe ndërmorën një mision ndihmës që përfshinte ushqimin e mijëra refugjatëve që iknin në kufirin shqiptar.

Forcat serbe filluan një goditje brutale mbi popullsinë e Kosovës në vitin 1998, pas luftimeve sporadike midis Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe policisë speciale serbe. Populli i Kosovës, shqiptarët etnikë dhe shumica myslimanë, ishte e persekutuar nga regjimi i Sllobodan Millosheviçit në Beograd.

Qindra mijëra njerëz do të iknin nga luftimet dhe pastrimi etnik i fshatrave, ku burrat dhe djemtë u qëlluan për vdekje nga forcat serbe.

Duke parë në televizion, 5 mijë kilometra lag, presidenti i parë i Emirateve të Bashkuara Arabe, Sheik Zayed, vendosi që vendi i tij duhej të ndihmonte.

Maj Gen Obaid Al Ketbi, kujton patrullimin e fshatrave të braktisura jashtë Prishtinës, kryeqytetit të Kosovës.

“Nuk ishte duke ecur askush nëpër rrugë”, thotë ai, në një intervistë nga shtëpia e tij Abu Dhabi pas 20 vjetësh.

“Pritëm një kohë dhe pamë një burrë që dilte në rrugë duke thirrur se “falënderon Perëndimin, kanë ardhur ndihmat”. Pothuajse menjëherë njerëzit filluan të dilnin nga shtëpitë e tyre, tregon gjenerali.

“Xhamia ishte shkatërrua dhe imami ishte qëlluar në kokë, para familjes së tij. Njerëzit na thanë se imami kishte ëndërruar gjithmonë se djali i tij, i cili ishte i shurdhër dhe memec të merrte trajtim mjekësor”.

“Kam marrë telefonin dhe e kam thirrur Sheik Mohamed [bin Zayed], ai më ka thënë se ajo familje duhet të sillet menjëherë në Emiratet e Bashkuara Arabe”, ka rrëfyer, Maj Gen Obaid Al Ketbi.

Afër 1.500 trupa të Emirateve do të shërbenin në Kosovë gjatë dy operacioneve.

Njëri ishte me forcën paqeruajtëse të KFOR-it të drejtuar nga NATO-ja nga pranvera e vitit 1999 deri në fund të vitit 2001. Rreth 1,200 trupa u shpërndan në gjashtë kampe me Brigadën Shumëkombëshe të Veriut të NATO-s, me seli në Vushtrri ku më shumë se 100 kosovarë u masakruan në maj të vitit 1999.

Operacioni tjetër ishte misioni i ndihmës së Bardhë përtej kufirit pranë Kukësit, Shqipëri, midis marsit dhe fundit të qershorit 1999.

Pengesa e parë për trupat fillestare të dërguara për të ngritur kampin e ndihmës së Bardhë ishte duke u arritur në vendin e planifikuar, një copë tokë e ulët që gjendet midis maleve pranë kufirit Shqipëri-Kosovë.

“Forcat e NATO-s hezitonin të na fluturonin duke thënë se ishte e rrezikshme të lejonin pilotët të dilnin për shkak të maleve”, tregon gjenerali Al Ketbi, i cili filloi karrierën e tij në Forcën Ajrore të UAE dhe u stërvit në Fort Leavenëorth në Kansas , mes vendeve të tjera.

Pilotët e tij skanuan zonën dhe gjetën një aeroplan 50 vjeçar të braktisur. Ata arritën të ulnin në mënyrë të sigurtë C-130 Hercules e parë në një pistë të improvizuar, pastaj të sillnin pajisje për të ndërtuar një kamp refugjatësh.

“Nuk ishte e lehtë për të arritur, por falë Perëndisë, dhe me një bashkërendim të mirë, arritëm. Ishte një përpjekje e mahnitshme”, thotë Maj Gen Al Ketbi.

Ndihma, mallrat, mjekët dhe kontrollorët e trafikut ajror u sollën për të menaxhuar operacionin, e herë e penguar nga moti i keq.

“Lloji i terrenit – ishte i gjithë toka me baltë – dhe kushtet e motit ishin të vështira. Në një moment ishte bora dhe dielli në anën tjetër” thotë ai.

“Megjithatë, ne kemi ndërtuar një kamp në bashkëpunim me Kryqin e Kuq në një kohë shumë të shkurtër, ishte një mision unik”.

Ndërsa refugjatët përshkuan përtej kufirit, emiratet duhej të zgjeronin kampin që fillimisht ishte ndërtuar për të strehuar vetëm 3.000 civilë.

“Papritmas, kërkesa ishte aq e lartë sa duhej të zgjerohemi në 10,000 refugjatë dhe të strehonim një shtesë prej 5,000 në kamp”, thotë ai. “Kështu që ne kishim për t’i shërbyer 15.000 njerëzve çdo ditë”.

Një ditë e rregullt në kampin e ushtarëve do të thotë të zgjohesh në orën 5 të mëngjesit. Mëngjesi shërbeu në orën 7:00.

“Mëngjesi ishte ushqim i nxehtë si ai që do shërbehej në shtëpi, kemi pasur kuzhinierët tanë. Pas mëngjesit, fëmijët do të shkonin në shkollë në kamp. Kemi hapur shkolla ku kemi sjellë njerëz nga Kosova për të dhënë mësim. Kampi ishte i hapur. Ne kishim edhe gazetarë që jetonin me ne”, ka treguar gjenerali.

Deri në 45,000 ushqime të nxehta u shërbyen çdo ditë. Ishte i njohur midis forcave të tjera si “kampi me pesë yje”.

“Jemi ndier krenar për këtë se çfarë thuhej për Emiratet”, thotë gjenerali Al Ketbi.

“Ne jemi me fat që kemi pas një udhëheqje që ka investuar në ne për të ndihmuar të tjerët. Ne nuk u shërbenim vetëm refugjatëve, por të gjithë shqiptarëve. Kjo ishte një ndihmë humanitare, pjesë e strategjisë së Emirateve të Bashkuara Arabe për të ndihmuar kudo që të nevojitet ndihma”.

Shtëpia e Maj Gen Al Ketbi në Abu Dhabi është e mbuluar me fotografi dhe kujtime të operacionit ballkanik.

Në shumë, trupat e Emirateve trumbetojnë nëpër baltë, trajtojnë civilët për plagë dhe ushqejnë radhët e gjata të refugjatëve.

Gjatë tre muajve kampi morri vizita nga personalitetet e OKB-së, duke përfshirë sekretarin e përgjithshëm, Kofi Anan dhe Sheik Mohamed bin Zayed.

“Këto ishin vizitat tona më të rëndësishme” thotë ish-komandanti. “Kjo kishte bërë që të e ngrit vullnetin e të gjithë kampit ku edhe u udhëzua që të zgjerohemi për të akomoduar sa më shumë njerëz siç kërkohet”

Ndërhyrja e NATO-s dhe bombardimet e forcave dhe qyteteve serbe çuan në tërheqjen e forcave të Millosheviçit. Përfundimisht refugjatët ishin në gjendje të ktheheshin në shtëpitë e tyre.

“Kur u bë njoftimi se refugjatët mund të ktheheshin, humbëm kontrollin për disa minuta, sepse të gjithë ishin të zhytur në lumë,” thotë gjenerali Al Ketbi.

“Na u desh t’i mbanim dhe të shpjegojmë se rruga prapa mund të jetë e rrezikshme për shkak të minave dhe ne duhet ta bëjmë me kujdes.

“Ju mund të shihni lot në sytë e tyre. Ata kishin formuar një lidhje me ushtarët tanë, kështu që ishte e vështirë për t’u larguar për të gjithë. ”

Maj Gen Al Ketbi ishte i fundit që u largua nga kampi i Duarve të Bardha në verën e vitit 1999, tre muaj pas fillimit të misionit.

Sot ai ende kujton gjendjen e refugajtëve shqiptarë në atë kamb.

Maj Gen Al Ketbi thotë se “pjesa me e vështirë ishte kur ju merreni me trajtimin e refugjatëve e veçanërisht gratë. Ato ishin aq të frikësuar kur shihnin ndonjë burra, sepse shumë prej tyre ishin viktima të përdhunimit”.

Me kalimin e kohës, gjenerali tregon për besimin që kishte fituar nga kosoavrët. Ai tregon edhe foshnjën e parë që kishte lindur në kamp. Ai ishte quajtur Fatima pasi Sheikha Fatima bint Mubarak, ishte gruaja e Shejh Zayed.

“Ata u bënë fëmijët tanë. Ne u bëmë një familje”, tregon ai.

“Ne ishim të lumtur për ta, por ishte e vështirë të na shihnin që shkonim”.

Midis prillit dhe qershorit të vitit 1999, rreth 19,000 refugjatë morën trajtim në spitalin me 200 shtretër të kampit dhe në klinikat e lëvizshme.

Kolonel, Yousef Al Harmoudi, tani në pension, ishte në krye të operacionit mjekësor, mbikëqyrte 22 mjekë dhe 30 infermierë, disa prej të cilëve ishin refugjatë. “Ky nuk ishte misioni im i parë, por ai ishte i pari në zemër të Evropës”, thotë Col Al Harmoudi, ekipi i të cilit kishte vetëm disa ditë për të ngritur objektin mes borës dhe baltës.

“Ne do të shohim katër stinët [në një ditë], nga ftohti në të nxehtë deri në mot të ngrohtë.

“U takuam me qeverinë shqiptare dhe ata ranë dakord që ne të hapim një spital në terren. Ekipi i parë që u largua [Emiratet e Bashkuara Arabe] ishte më 15 prill dhe nga 17-ta i gjithë ekipi ishte atje. Më 20 kemi hapur dhe filluam pranimin e pacientëve, shumica e të cilëve erdhën nga kampet përreth “, thotë ai.

Ai thotë se ushqimet e nxehta, infrastruktura, kanalizimi dhe uji i ngrohtë nxirren në mijëra brenda disa ditësh.

“Në kampet e tjera që i përkisnin forcës italiane, greke, skoceze, refugjatët morën tri vakte të ngrira të shpërndara në çanta plastike një herë në ditë.

“Kuzhina jonë punoi 24 orë në ditë. Ne ishim të dhënë tri ushqime të nxehta dhe ushqime në mes. ”

“Gjithkush ishte i regjistruar dhe kishte një simbol identifikues.”

Disa refugjatë u punësuan për të ndihmuar në drejtimin e kampit, duke u paguar deri në 200 dollarë në javë, ndërsa të tjerët ndihmuan vullnetarisht me përkthimin dhe regjistrimin në spital.

Ndërsa vera erdhi në Evropën Jugore, ngrohja solli shumë viktima në klinikë.

“Ne pamë shumë sëmundje, shumica e rasteve ishin dehidrimi tek të moshuarit, gratë dhe fëmijët, sepse ata kishin ecur në distanca të gjata. Kishte edhe sëmundje kronike si diabeti dhe kolesteroli i lartë”, tregon ai

Shumë kishin nevojë për terapi, për të folur për mizoritë. Disa nga historitë e tyre që ai e gjen të vështirë për tu harruar.

“Ishte një grua e vjetër që kishte jetuar në një rezidencë [para luftës]. Ajo ishte duke bërtitur në agoni dhe duke goditur fytyrën e saj, sepse kishin therur djalin e saj para syve të saj dhe kishin dhunuar vajzën e saj dhe kishin marrë të gjitha sendet e saj”, tregon Kolonel, Yousef Al Harmoudi.

Çdo ditë, ekipi do të mbajë një konferencë për shtyp për të përditësuar gazetarët dhe zyrtarët e OKB.

“Një gazetar na pyeti se pse kishim ardhur. ‘A është për shkak se jeni myslimanë’? ajo pyeti.

“Ne thamë se nuk ishte sepse ishim myslimanë, por për njerëzimin,” thotë Col Al Harmoudi.

“Ne e treguam se si pacienti ynë i parë ishte një serb i torturuar nga forcat serbe. Ne jemi fëmijët e Zayed dhe kjo është trashëgimia e tij që ai ka lënë për ne – t’i duam të gjithë dhe të mbështesim të gjithë dhe gjithkënd në nevojë”.

Gjatë kohës së tyre në kamp, ??thotë ai, disa refugjatë u martuan në një xhami të vogël nga një imam.

Objektet e tjera u krijuan për të sjellë një pamje të jetës normale për banorët e saj.

“Ne kishim basketboll, futboll dhe fusha për të argëtuar refugjatët dhe një kinema që shfaqi filma arabë – të përkthyer në gjuhën shqipe.

“Ne donim t’i mbanim ata të argëtuar dhe të harronin mizoritë që kishin parë. Ne hapëm një shkollë për të siguruar që edukimi i fëmijëve nuk ishte ndërprerë”.

“Emiratet e Bashkuara Arabe kishin marrë me qera vendin ku ishte vendosur kampi dhe pothuajse çdo ditë ne do të gjenim dikë që do të vinte tek ne, duke pretenduar se ata ishin pronare të tokave dhe duke kërkuar që t’i paguanin me qira”, tregon koloneli duke qeshur.

“Një ditë katër njerëz të ndryshëm erdhën tek ne dhe një ditë gjashtë njerëz të ndryshëm. Ndihej sikur paguheshim çdo ditë me qira”.

Emiratet e Bashkuara Arabe, më pas me një profil shumë më të vogël ndërkombëtar se sa që kanë sot, fituan shumë vëmendje për vullnetarizmin për të shërbyer në Kosovë.

Një gazetar ushtarak i NATO-s, kapiten Monika Bliks, shkroi për “muzikën ekzotike arabe” që udhëtonte nëpër kamp dhe se si çdo muaj rreth një duzinë fëmijë me nevoja të veçanta u dërguan në spitale në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Evropë për trajtim të specializuar. Ajo gjithashtu shkroi për fluturimet që mbanin 15 milionë dollarë ushqimesh, furnizime shkollore dhe pajisje mjekësore, të paguara nga Emiratet e Bashkuara Arabe

Koloneli Al Harmoudi tha se vendimi për të marrë përsipër misionin ishte i rëndësishëm.

“Ajo përvojë do të mbetet në zemrën tonë dhe në zemrat e nipërve tanë dhe brezave të ardhshëm”, ka përfunduar Kolonel, Yousef Al Harmoudi./Insajderi