Për një kohë të gjatë, 20 janar 2021, dukej si një ditë që mund të mos vinte kurrë. Qëndronte atje poshtë kalendarit, si një shenjë paralajmëruese e momentit kur Amerika më në fund mund të lirohet nga kontrolli i presidencës më të keqe, më të korruptuar dhe më të paaftë në historinë e kombit.

Numërimi I kohës u mat fillimisht me javë, pastaj me ditë, pastaj orë dhe minuta, sikur amerikanët po prisnin ardhjen e një viti të ri. Në këtë rast, nuk ishte vetëm dëshira e fortë e më shumë se 81 milionë amerikanëve për të kthyer faqen në një administratë të neveritshme, por një frikë legjitime e asaj që Donald Trump mund të bënte ndërsa ishte ende në pushtet, veçanërisht pa shpërqendrimin e vazhdueshëm të ushqimit të tij në Twitter . (Seriozisht, çfarë bën ai pa Twitter?)

Në fund, 20 janari mbërriti saktësisht sipas orarit, një mëngjes i ftohtë dhe i stuhishëm i së mërkurës në kryeqytetin e vendit. Këtë herë nuk kishte turmë në National Mall, vetëm një përplasje e mysafirëve në karriget e palosshme të vendosura me kujdes, përpara një fushe të gjerë flamujsh. Në 10 minuta deri në mesditë, Shefi i Drejtësisë John Roberts administroi betimin e Joe Biden. Betimi i Z. Biden si presidenti i 46-të, dhe betimi i Kamala Harris si nënkryetarja e parë femër – të dy duke qëndruar në atë vend që protestuesit e nxitur nga Trump kishin sulmuar dy javë më parë – ishte qortimi më i mirë i mundshëm i asaj dite të errët.

Nëse turma  e dhunshme dhe me urrejte që zbriti në Capitol më 6 janar përfaqësoi disa nga më të këqijtë e Amerikës, ata në skenë të mërkurën përfaqësuan disa nga më të mirët – si oficeri i Policisë së Kongresit, Eugene Goodman, mendimi i shpejtë i të cilit ndihmoi në devijimin e turmës dhe ndoshta shpëtoi jetë.

“Demokracia është e brishtë,” tha Presidenti Biden në fjalët e tij përuruese. “Dhe në këtë orë, miqtë e mi, demokracia ka mbizotëruar”.

Presidenti i ri i bëri thirrje “për një nga gjërat më të pakapshme në një demokraci: uniteti Pa unitet, nuk ka paqe. Vetëm hidhërim dhe tërbim. Asnjë komb, vetëm një gjendje kaosi ”.

Ai thirri fjalët e Abraham Linkoln mbi nënshkrimin e Proklamatës së Emancipimit më shumë se 150 vjet më parë. “I gjithë shpirti im është në këtë”, përsëriti Z. Biden.

Pranë fundit të fjalës së tij, Z. Biden bëri thirrje për një moment heshtjeje për të nderuar kujtimin e më shumë se 400,000 amerikanëve që kanë vdekur deri më tani në pandeminë e koronavirusit. Kërkesa ishte e jashtëzakonshme vetëm për shkak se ishte hera e parë në gati një vit që lideri i kombit kishte shfaqur një ndjeshmëri të vërtetë për hidhërimin, dhimbjen dhe humbjen që miliona amerikanë kanë duruar.

Një gjë nuk e tha Z. Biden: emrin e paraardhësit të tij. Në rrethana normale, kjo do të ishte kulmi i mosrespektimit. Por ishte përshëndetje e mirë për Z. Trump, i cili gjithsesi nuk ishte i pranishëm. Ai e kishte kapërcyer qytetin disa orë më parë, një frikacak i ngathët, fëmijëror deri në fund. Ishte një dështim përfundimtar në një varg katërvjeçar dështimesh për të kryer detyrat më themelore të pozitës që mbajti.

Trump veproi sikur të ishte personi i parë në histori që humbi në zgjedhje presidenciale. Por sigurisht që çdo zgjedhje presidenciale ka një humbës. Deri të mërkurën, presidentët në largim kishin dorëzuar frenat e pushtetit me hir dhe shpirt publik. Të paktët që nuk pranuan të merrnin pjesë në inaugurimin e pasardhësit të tyre, si Andreë Johnson, nuk përhapën gënjeshtra në lidhje me legjitimitetin e fitores së kundërshtarit të tyre. Shumë presidentë e dinin se po ia lëshonin zyrën dikujt që do ta çonte vendin në një drejtim tjetër. Ata e bënë gjithsesi, jo sepse ishte e lehtë, por pikërisht sepse ishte e vështirë – sepse ata e vlerësonin idealin amerikan më shumë sesa egon e tyre.

Trump në vend të kësaj ia la punën nënkryetarit të tij, Mike Pence, prania e të cilit në skenë ishte gjithnjë e më e dukshme duke pasur parasysh se ai e kishte përulur veten me besnikëri në këmbët e shefit të tij për katër vjet, vetëm për t’u shpërblyer me një turmë të egër nga ai shef, që kërkonte ekzekutimin e tij. Trump lë detyrën si presidenti më i turpëruar dhe më i turpshëm, në histori. Ai e ndau dhe e molisi vendin. Ai abuzoi me detyrën e tij në momentin e fundit të mundshëm, duke hequr dorë nga urdhri i tij i vitit 2017 që ndalonte lobimin nga ish-punonjësit e Shtëpisë së Bardhë.

Dhe ai i fali në minutën e fundit miqtë dhe aleatëtsi Steve Bannon, ish-menaxheri i tij i fushatës, i cili u përball me akuza për mashtrim federal për faturimin e mbështetësve të vetë  Trumpit nga paratë që ai pretendoi se do të ndihmonte në ndërtimin e murit kufitar të premtuar prej kohësh.

Trump mban edhe një tjetër dallim: presidenti i parë që do të fajësohet dy herë. Këtë herë, ai madje mund të dënohet nga Senati. Sido që të jetë, Kongresi duhet të sigurojë që ai të mos mund të mbajë më asnjëherë detyrën. Pasi të jetë përballur me përgjegjësinë politike, ai duhet të përballet me llojet e tjera të përgjegjësisë që ka shmangur gjatë gjithë jetës së tij – financiare, sociale dhe, potencialisht, kriminale.

Edhe pse Z. Trump është zhdukur nga zyra, trauma që ai i shkaktoi kombit mbetet. Kështu veprojnë të paktën 74 milionë njerëz që votuan për të dhe që nuk po shkojnë askund.

Jetesa nën keqtrajtimin dhe keqmenaxhimin e zotit Trump për katër vjet u bë gjithnjë e më shqetësuese me dijeninë që kaq shumë amerikanë panë të ndodhnin të gjitha dhe vendosën që donin edhe më shumë.

Do të ketë kohë për të kuptuar se si një komb kaq i ndarë kundër vetes mund të bashkohet dhe të shërohet. Sidoqoftë kjo mund të ndodhë, nuk do do të ndodhë duke harruar abuzimet e Z. Trump, ose kush ishte bashkëpunëtor në to. As nuk do të ndodhë duke injoruar problemet e thella – nga pabarazia ekonomike te racizmi sistemik te shitësit e dezinformimit të mediave sociale – që na sollën në këtë vend të mjerë.

Biden nuk mund t’i zgjidhë vetë këto probleme, por ai e di shumë mirë për peshën e situatës dhe pengesat që e presin. Ai e merr detyrën me shumicën më të madhe të mundshme të Senatit dhe një diferencë të hollë në Dhomën e Përfaqësuesve. Agjenda e tij legjislative do të dalë kundër një Gjykate Supreme që republikanët e kanë vjedhur dhe të grumbulluar me konservatorët më të ashpër në një shekull – gjyqtarë që nuk janë në hap me shumicën e amerikanëve, por që do të thonë fjalën e fundit në interpretimin e Kushtetutës së kombit dhe ligjet për dekadat e ardhshme.

Tani, megjithatë, ia vlen të ndalesh dhe të festosh atë që arriti Amerika në zgjedhjen e Z. Biden. Nuk është një komb i magjishëm ndryshe nga sa ishte një ditë para se të betohej, por fakti i thjeshtë që Amerika tani po drejtohet nga një nëpunës publik i denjë, me përvojë, i cili kujdeset për përmirësimin e jetës së zgjedhësve të tij është një punë e madhe. Nuk është diçka e vogël për të votuar një autoritar të korruptuar jashtë pushtetit. Populli amerikan e bëri atë; ata e fituan këtë ditë. Inaugurimi i një presidenti të ri është rituali kurorëzues i vetëqeverisjes.

Në fjalën e tij përmbyllëse të mërkurën, Z. Biden pyeti nëse brezat e ardhshëm do të ishin në gjendje të flisnin për këtë, “Ata shëruan një tokë të thyer”. Me Z. Biden në krye, kombi ka një shans për të filluar atë shërim. Ai meriton dëshirat tona më të thella për fat të mirë. Ai dhe Amerika do të kenë nevojë për të.

(Publikuar në New York Times – përkthyer nga Klankosova.tv)