Në fund të shekullit XIX në Francë, në çdo familje punëtore, kishte të paktën një fjalor dhe një vepër të Viktor Hygoit. Kjo do të ishte e njëjtë sikur në çdo familje shqiptare, pavarësisht ku jeton, të ketë, bie fjala, një libër të Ismail Kadaresë, gjë që është pak për të besuar, siç është e sigurt se të pakta janë ato familje që kanë fjalorin e gjuhës shqipe, ndërkaq kemi hyrë në dekadën e tretë të shekullit XXI.
Na duhet fjalori, sepse në këtë kohë të zhvillimit të hovshëm të teknologjisë informative, por edhe asaj për komunikim, përditshmëria jonë po “pasurohet” me fjala të reja, të cilat nuk e kanë bazën e shqipes.
Po ky zhvillim i hovshëm ka bërë që shumë fjalë thjeshtë të eliminohen nga përdorimi, sepse gjithnjë e më shumë leximi i librit shqip, po zëvendësohet me leximin e frazave që janë përmbajtje e teksteve reklamuese, fraza të thjeshta, pikërisht ashtu siç e kërkon teksti për reklamimin e një produkti.
Zhvendosja e fjalëve shqipe dhe futja e fjalëve që, për shkak të aparateve të “mençur”, siç janë celularët, gjithnjë e më shumë po bëhen fjalë të domosdoshme të huaja për komunikim në gjuhën amtare, tash për tash nuk “shqetëson” gjuhëtarët tanë, të cilët duhet të japin alarmin. Sa për ilustrim po përmendim Turqinë, e cila ka shkuar aq larg sa që edhe emrin kompjuter, term i përdorur gjithandej në botë, e ka zëvendësuar me fjalë turke (bilgisayar).
Është alarmante edhe çështja e gjeneratave të reja që gjithnjë e më shumë përdorin një komunikim që është “mix” i fjalëve shqipe e të huaja.
Pastërtinë e gjuhën shqipe mund ta ruajmë vetëm nëse marrim masa mbrojtëse ndaj ndikimeve të huaja, mund ta ruajmë duke lexuar libra, duke e mësuar në mënyrë të drejtë e kështu me radhë. Kuptohet, duke e përdorur herë herë edhe fjalorin, sepse ka shumë fjalë që janë me bazë shqipe, por që nuk ia dimë kuptimin. Fjalët e këtilla, fatkeqësisht, për shkak të rrethanave dhe ndikime të fuqishme nga jashtë, shtohen edhe më shumë dhe bëhen pak ose aspak të kuptueshme, sidomos për gjeneratat e reja. /HEJZA/